Towarzystwo Internistów Polskich
 
Laureat Nagrody im. prof. Franciszka Kokota za rok 2023

Laureatem tegorocznej (2023) Nagrody im. prof. Franciszka Kokota za wybitny dorobek naukowy w dziedzinie chorób wewnętrznych został prof. dr hab. n. med. Jacek Musiał.

Profesor Jacek Musiał, wychowanek prof. Andrzeja Szczeklika, pracujący przez ponad 40 lat w Klinice Alergologii i Immunologii Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, a następnie w II Katedrze Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą kierował od 2008 do 2018 roku, jest wybitnym badaczem mechanizmów autoimmunologicznych w różnych chorobach związanych ze zwiększonym ryzykiem incydentów zakrzepowo-zatorowych, a w szczególności zespołu antyfosfolipidowego. Niewątpliwie prof. Musiał jest najwybitniejszym znawcą zespołu antyfosfolipidowego w Polsce, który bada od 30 lat. Prof. Musiał stworzył wiodący polski ośrodek badań nad zespołem antyfosfolipidowym ściśle współpracujący z zagranicznymi ośrodkami, co skutkowało jego udziałem w przygotowywaniu zaleceń dotyczących diagnostyki tej choroby, w tym najnowszych z 2021 r. Badania zespołu prof. Musiała były jednymi z pierwszych na świecie wskazujących na ograniczenia samej oceny obecności przeciwciał antyfosfolipidowych, zwłaszcza klasy IgM, jako kryterium diagnostycznego zespołu antyfosfolipidowego. Prof. Musiał wykazał korzyści z opracowywania własnych punktów odcięcia dla „dodatnich” przeciwciał antyfosfolipidowych w danym laboratorium, co stało się standardem w wiodących ośrodkach. Zespól prof. Musiała udokumentował zwiększone ryzyko niemego klinicznie nadciśnienia płucnego u chorych z toczniem rumieniowatym układowym i zespołem antyfosfolipidowym, a także zidentyfikował czynniki ryzyka niedokrwiennego incydentów mózgowych u chorych z zespołem antyfosfolipidowym.

W pierwszym okresie swojej kariery dzięki wyjazdom zagranicznym do wiodących amerykańskich ośrodków, w tym do zespołu kierowanego przez prof. S. Niewiarowskiego, badał mechanizmy hemostazy w modelach zwierzęcych. Osiągnięciem prof. Musiała opublikowanym na łamach Circulation w 1990 r. było wykazanie, że dezintegryny chronią płytki krwi w krążeniu pozaustrojowym poprzez hamowanie ich adhezji do sztucznych powierzchni, co było cennym doniesieniem w czasie poszukiwania leków poprawiających bezpieczeństwo operacji pomostowania aortalno-wieńcowego. Inne osiągniecia prof. Musiała, udokumentowane artykułami, w których był pierwszym autorem to: pokazanie przeciwzapalnego (zależnego od interleukiny-6 i TNF alfa) działania kilkumiesięcznego podawania statyn u chorych z hipercholerserolemią (ponad 100 cytowań) oraz wykrycie blokującego działania cholesterolu w stężeniu powyżej 5,2 mmol/l na przeciwzakrzepowe (niezależne od funkcji płytek krwi) działania kwasu acetylosalicylowego.

W ostatnim okresie prof. Musiał stał się uznanym międzynarodowym ekspertem w dziedzinie zapaleń naczyń z obecnością przeciwciał przeciwko cytoplazmie neutrofilów, współuczestnicząc w Polskim rejestrze tych chorób i międzynarodowym konsorcjum badającym te patologie. Należy podkreślić, że osiągnięcia naukowe prof. Musiała zostały także docenione przez niezależne agencje finansujące naukę w Polsce, czego wyrazem są otrzymane granty OPUS Narodowego Centrum Nauki, w tym ostatni, aktualnie jeszcze realizowany na temat patofizjologii zapaleń naczyń. Prof. J. Musiał, były prezes TIP w latach 2008–2012 jest wybitnym, wciąż aktywnym naukowo internistą z powodzeniem łączącym badania podstawowe z badaniami klinicznymi o szerokiej tematyce.