Laureatem tegorocznej (2024) Nagrody im. prof. Franciszka Kokota za wybitny dorobek naukowy w dziedzinie chorób wewnętrznych został prof. dr hab. n. med. Andrzej Budaj.
prof. dr hab. n. med. Andrzej Budaj
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Budaj, wychowanek prof. Leszka Ceremużyńskiego, ordynator Oddziału Kardiologii Szpitala Grochowskiego w Warszawie oraz kierownik Kliniki Kardiologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, jest wybitnym kardiologiem i specjalistą chorób wewnętrznych. Jest byłym członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz przewodniczącym Komisji Wytycznych i Szkolenia Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Członek European Society of Cardiology (ESC) oraz Komisji Nadzorczej Programu Badań Obserwacyjnych ESC Euro. Jest członkiem korespondentem PAU.
Prof. A. Budaj jest autorem i współautorem ponad 300 publikacji indeksowanych w bazie Web of Science, w tym artykułów przedstawiających wyniki wielu najważniejszych wieloośrodkowych badań z randomizacją (RCT) z ostatnich 20 lat, które miały ogromny wpływ na codzienną praktykę kliniczną, w szczególności badań dotyczących sposobu leczenia przeciwzakrzepowego chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi (PLATO, CURRENT OASIS 7, OASIS 5 i 6, PEGASUS TIMI 54, AUGUSTUS), badań dotyczących leczenia przeciwkrzepliwego w migotaniu przedsionków (RE-LY, ARISTOTLE, AVERROES), badań nad nowymi terapiami w chorobie wieńcowej (STABILITY, MERLIN TIMI 36), a także stosowania flozyn (DECLARE TIMI 58). Pozycja prof. A. Budaja wśród europejskich kardiologów została odzwierciedlona w jego udziale nie tylko w ważnych wielkich badaniach klinicznych, ale także w opracowaniu wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, w tym dotyczących ostrego zawału serca bez uniesienia odcinka ST z 2007 roku, z uniesieniem odcinka ST z 2012 roku, dotyczących stabilnej choroby wieńcowej z 2013 roku oraz wytycznych dotyczących cukrzycy i stanów przedcukrzycowych w odniesieniu do chorób sercowo-naczyniowych z 2007 roku.
Liczba cytowań (bez autocytowań): 30 327. H-index: 71.
Prof. A. Budaj został nagrodzony tytułem „Highly Cited Researcher” przyznanym przez Thomson Reuters i Clarivate Analytics Web of Science.
Wybitne osiągnięcia naukowe prof. A. Budaja dotyczą optymalizacji leczenia farmakologicznego pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi oraz wyjaśnienia złożonych mechanizmów niedokrwienia serca o znaczeniu rokowniczym. W 1996 wykazał brak korzyści klinicznych ze stosowania amiodaronu u pacjentów z rozległymi zawałami serca, ze zmniejszoną frakcją wyrzutową lewej komory. W 1998 roku prof. A. Budaj jako pierwszy autor (we współpracy z prof. F. Kokotem) wykazał na podstawie subanalizy badania ISI-4, że wczesne zastosowanie klopidogrelu w ostrym zawale serca zmniejsza stężenie adrenaliny we krwi, co sugerowało, że jedną z korzyści ze stosowania inhibitorów ACE jest tłumienie aktywności współczulnej. Znaczna część osiągnięć naukowych prof. A. Budaja była oparta na owocnej współpracy międzynarodowej z wiodącymi badaczami klinicznymi, m.in. prof. S. Yusufem. W latach 2000–2007 prof. Budaj opublikował serię artykułów w wiodących czasopismach kardiologicznych, takich jak Circulation, American Heart Journal, European Heart Journal, dokumentujących korzyści z zastosowania klopidogrelu u pacjentów z OZW oraz analizujących sposób leczenia przeciwzakrzepowego w ostrych zespołach wieńcowych w oparciu o wyniki rejestru GRACE. Ponadto w 2003 prof. Budaj był 1. autorem pracy opartej na wynikach rejestru GRACE dotyczących oceny ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu u pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi. Zespół prof. Budaja badał także genetyczne podłoże zawałów serca w młodym wieku, wykrywając znaczenie polimorfizmów adiponektyny. W ostatnich latach zespół prof. Budaja dokonał ważnych odkryć charakteryzujących wpływ palenia tytoniu na aktywację płytek krwi w ostrych zespołach wieńcowych, wykrywając m.in., że zaprzestanie palenia powoduje w tej chorobie zwiększoną reaktywność płytek krwi u leczonych klopidogrelem 75 mg/d po 30 dniach, co sugeruje konieczność stosowania innych silniejszych inhibitorów receptora P2Y12.
Podsumowując, prof. A. Budaj w swojej ponad 30-letniej aktywności naukowej z powodzeniem łączy badania kliniczne na światowym poziomie z badaniami nad biomarkerami i mechanizmami niekorzystnych zdarzeń rokowniczych w ostrych incydentach wieńcowych.